PANAMARENKO

PANAMARENKO (1940 - 2019)

Henri Van Herwegen, bekend als Panamarenko, is geboren te Antwerpen in 1940 en overleden op 14 december 2019.

In de jaren vijftig bezocht hij de Antwerpse Academie voor Schone Kunsten en verwierf hij tegelijkertijd een uitgebreide kennis van de natuurwetenschappen, scheikunde en mechanica.
In deze periode, altijd op zoek naar nieuwe materialen en nieuwe mogelijkheden voor actie, voerde hij samen met Hugo Heyrman de meest ongelooflijke experimenten uit met vreemde en kunstmatige materialen.
Hij bedacht zijn pseudoniem, een mogelijke samentrekking van Pan American en Co, of misschien de naam van een Sovjet-generaal die hij op de radio hoorde.
In 1965 nam Panamarenko onder zijn nu vaste pseudoniem deel aan een reeks happenings, waarbij hij zich liet leiden door dit toeval, waaraan hij zijn ontmoeting met Joseph Beuys toeschreef, die hem uitnodigde om in 1968 te exposeren in de Academie van Düsseldorf.
Zijn eerste bekende werken vermengden reeds de wetten van de fysica met een speelsheid die aan tekenfilms doet denken: magnetische schoenen (met bijpassende gewatteerde hoed) om "op" een metalen plafond te lopen, enz.

In de loop der jaren is zijn identiteit naar voren gekomen als een constante verkenning van ruimte, beweging en zwaartekracht.
De uitdrukking van deze beweging, zowel poëtisch als wetenschappelijk, zal de meest uiteenlopende vormen aannemen.
Vliegende of rollende machines, al dan niet gemotoriseerd, gefabriceerd of nog in staat van model, waaraan Panamarenko een wetenschappelijke aandacht schenkt die gevoed wordt door de studie van de vlucht van insecten, energiebronnen, aandrijving, zonder ooit zijn uiteindelijke bedoeling als kunstenaar uit het oog te verliezen: de poëtische symbiose met de natuur en de elementen

In 1967 bouwde hij zijn eerste vliegtuig, waarmee hij de lange reeks vliegmachines inluidde (Vliegend Tapijt, 1980, tekening). Panamarenko zette deze benadering voort met zijn creatie van "Rucksack", individuele motoren die als een rugzak kunnen worden gedragen, "Aeromodeller", tentoongesteld op Documenta 5 in Kassel, en andere creaties, soms in modelvorm, soms op menselijke schaal. Deze creaties zijn een mengeling van verwijzingen naar het leven van insecten, zoals een veermechanisme dat de trillingen van de vleugels opwekt, zoals in "Magameudon I" uit 1972, of van toespelingen op Leonardo da Vinci en van grote technische verfijning, zodanig dat de meeste van deze apparaten ook werkelijk kunnen functioneren (Bernouilli, 1995, diverse materialen en motor). Panamarenko hield zich ook bezig met het onderwaterleven (Scaphandre de l'homme de guerre portugais, 1990).

Panamarenko verlaat ons op 14 december 2019